Sekolah
memainkan peranan penting dalam merealisasikan harapan dan matlamat pendidikan
di negara kita. Falsafah Pendidikan Negara yang digariskan menyatakan tentang
usaha yang berterusan dalam memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh
dan bersepadu dalam membentuk insan yang seimbang dan harmonis dari segi
intelek, rohani, emosi dan jasmani
berlandaskan kepada kepercayaan kepada Tuhan dan dapat memberikan sumbangan
kepada keharmonian, kemakmuran keluarga, masyarakat dan Negara. Maka, sekolah
menjadi tempat pendidikan yang formal bagi setiap rakyat Malaysia mendapat ilmu
dan kemahiran asas disamping sebagai agen perubahan sosial yang akan memberi
sumbangan bermakna kepada Negara pada satu masa nanti. Oleh sebab itu,
pendidikan menjadi unsur penting dalam mencapai matlamat Wawasan 2020 yang
dicetuskan oleh Tun Dr. Mahathir Bin Mohamad ketika menjadi Perdana Menteri
Ke-4 bertujuan menjadikan Malaysia mencapai taraf Negara maju dari segi
ekonomi, keadilan sosial, kekuatan rohani, moral dan etika ke arah mewujudkan
satu masyarakat yang bersatu padu, demokratik, liberal dan dinamik. Maka dengan itu, semestinya sekolah menjadi tempat
yang tepat sebagai institusi pertama yang akan menggerakkan aspirasi Negara ini
dan akan terus kekal sebagai penggerak utama mencapai Wawasan 2020.
Bagi mencapai tahap ini, sekolah
perlu sentiasa menjadi cemerlang dari pelbagai aspek. Sekolah yang cemerlang
dan berada di tahap terbaik dalam semua bidang memainkan peranan penting dalam
membentuk diri murid seimbang dari segi akademik dan sahsiah yang akan
membekalkan tenaga mahir kepada Negara. Junaidah Abdul Hamid dan Norashimah
Ismail (2005) menyatakan sekolah sebagai satu sistem terbuka yang terdedah
kepada faktor luaran serta pelbagai pengaruh. Jadi, seseorang pemimpin sekolah
perlu peka dan bertindakbalas terhadap desakan dan pengaruh pelbagai dalam
masyarakat. Maka, kepimpinan di sekolah perlu merangka satu strategi yang
berkesan dan padu agar kecemerlangan sekolah sentiasa wujud dan sentiasa
dititikberatkan oleh setiap warga sekolah. Abdul Ghani Abdullah (2009)
menyatakan pemimpin sekolah perlu digesa mencari kaedah berkesan bagi mengurus
dan menggerakkan budaya cemerlang di sekolah. Ia seperti mendefinasikan semula
struktur, reka bentuk kerja, mengubah perhubungan, transformasi budaya,
mencipta peranan baru bagi guru dan bertindak sebagai fasilitator yang
berkemahiran dalam mengurus perubahan.
Perkembangan pendidikan di Malaysia
bemula dengan pesat selepas kewujudan Penyata Razak 1956 dan Laporan Rahman
Talib 1960, Laporan Jawatankuasa Kabinet 1979 sehinggalah terbentuknya Akta
Pendidikan 1996 yang menghasilkan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Cabarannya
bermula apabila kerajaan melancarkan Kurikulum Baru Sekolah Rendah (KBSR) yang
memfokus kepada aspek 3M (Membaca, Menulis dan Mengira) dan Kurikulum Baru
Sekolah Menengah (KBSM). Al Ramaiah (2009) mendapati peranan kepimpinan sekolah
lebih ketara sebagai pemimpin pengajaran. Pencapaian dalam menghasilkan sekolah
cemerlang memang terletak kepada misi dan visi yang dipelopori oleh Guru Besar
di sekolah. Ia seharusnya dibantu oleh Guru Penolong Kanan yang dinamakan
sebagai Guru Penolong Kanan 1 ( Pentadbiran ) dan Guru Penolong Kanan (Hal
Ehwal Murid). Tugasan ini jelas dinyatakan di dalam Pekeliling Perkhidmatan
Bilangan 11 2007, Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia mengenai perubahan Skim
Perkhidmatan Pendidikan Lepasan Diploma.
Akta Pendidikan (Akta 550) 1996
diwujudkan bertujuan untuk menjamin dan mengawal selia keseragaman kualiti
dalam sistem pendidikan di Malaysia. Mengikut sejarah pentadbiran pendidikan di
Malaysia, pada zaman selepas merdeka sehingga tahun 1995, pentadbiran
pendidikan di Malaysia bersifat sentralisasi atau berpusat. Ini bermaksud semua
bahagian dan unit adalah sebagai pelaksana kepada semua yang dirancang dan
ditentukan oleh pihak atasan. Pusat akan bertanggungjawab terhadap segala
urusan pentadbiran dan akan membetulkan kesilapan sekiranya berlaku
penyelewangan. Ia selari dengan konsep birokrasi. Pada tahun 1995, penyusunan
semula di kementerian dilaksanakan dengan kewujudan jabatan-jabatan tertentu
dan ditadbir urus sendiri oleh pengarah dan timbalan pengarah masing-masing. Pada
tahun 2004, penyusunan struktur sekali lagi dibuat dengan memisahkan urusan
pentadbiran sekolah dengan pengurusan pengajian tinggi dan hasilnya wujudlah
Kementerian Pengajian Tinggi.
Bagi mencapai tahap ini, sekolah
perlu sentiasa menjadi cemerlang dari pelbagai aspek. Sekolah yang cemerlang
dan berada di tahap terbaik dalam semua bidang memainkan peranan penting dalam
membentuk diri murid seimbang dari segi akademik dan sahsiah yang akan
membekalkan tenaga mahir kepada Negara. Junaidah Abdul Hamid dan Norashimah
Ismail (2005) menyatakan sekolah sebagai satu sistem terbuka yang terdedah
kepada faktor luaran serta pelbagai pengaruh. Jadi, seseorang pemimpin sekolah
perlu peka dan bertindakbalas terhadap desakan dan pengaruh pelbagai dalam
masyarakat. Maka, kepimpinan di sekolah perlu merangka satu strategi yang
berkesan dan padu agar kecemerlangan sekolah sentiasa wujud dan sentiasa
dititikberatkan oleh setiap warga sekolah. Abdul Ghani Abdullah (2009)
menyatakan pemimpin sekolah perlu digesa mencari kaedah berkesan bagi mengurus
dan menggerakkan budaya cemerlang di sekolah. Ia seperti mendefinasikan semula
struktur, reka bentuk kerja, mengubah perhubungan, transformasi budaya,
mencipta peranan baru bagi guru dan bertindak sebagai fasilitator yang
berkemahiran dalam mengurus perubahan.
Perkembangan pendidikan di Malaysia
bemula dengan pesat selepas kewujudan Penyata Razak 1956 dan Laporan Rahman
Talib 1960, Laporan Jawatankuasa Kabinet 1979 sehinggalah terbentuknya Akta
Pendidikan 1996 yang menghasilkan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Cabarannya
bermula apabila kerajaan melancarkan Kurikulum Baru Sekolah Rendah (KBSR) yang
memfokus kepada aspek 3M (Membaca, Menulis dan Mengira) dan Kurikulum Baru
Sekolah Menengah (KBSM). Al Ramaiah (2009) mendapati peranan kepimpinan sekolah
lebih ketara sebagai pemimpin pengajaran. Pencapaian dalam menghasilkan sekolah
cemerlang memang terletak kepada misi dan visi yang dipelopori oleh Guru Besar
di sekolah. Ia seharusnya dibantu oleh Guru Penolong Kanan yang dinamakan
sebagai Guru Penolong Kanan 1 ( Pentadbiran ) dan Guru Penolong Kanan (Hal
Ehwal Murid). Tugasan ini jelas dinyatakan di dalam Pekeliling Perkhidmatan
Bilangan 11 2007, Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia mengenai perubahan Skim
Perkhidmatan Pendidikan Lepasan Diploma.
Akta Pendidikan (Akta 550) 1996
diwujudkan bertujuan untuk menjamin dan mengawal selia keseragaman kualiti
dalam sistem pendidikan di Malaysia. Mengikut sejarah pentadbiran pendidikan di
Malaysia, pada zaman selepas merdeka sehingga tahun 1995, pentadbiran
pendidikan di Malaysia bersifat sentralisasi atau berpusat. Ini bermaksud semua
bahagian dan unit adalah sebagai pelaksana kepada semua yang dirancang dan
ditentukan oleh pihak atasan. Pusat akan bertanggungjawab terhadap segala
urusan pentadbiran dan akan membetulkan kesilapan sekiranya berlaku
penyelewangan. Ia selari dengan konsep birokrasi. Pada tahun 1995, penyusunan
semula di kementerian dilaksanakan dengan kewujudan jabatan-jabatan tertentu
dan ditadbir urus sendiri oleh pengarah dan timbalan pengarah masing-masing. Pada
tahun 2004, penyusunan struktur sekali lagi dibuat dengan memisahkan urusan
pentadbiran sekolah dengan pengurusan pengajian tinggi dan hasilnya wujudlah
Kementerian Pengajian Tinggi.
Penstrukturan yang berasaskan kepada
prinsip disentralisasi yang membawa penurunan kuasa kepada pusat-pusat
tanggungjawab bertujuan melicinkan pentadbiran dan bahagian, unit dan
sekolah-sekolah boleh membuat keputusan. Ia juga akan menambah kecekapan
terhadap tindakbalas dengan cepat, relevan dan tepat. Dengan perubahan kepada
struktur pentadbiran ini, maka pentadbiran sumber sekolah adalah ditadbir
diperingkat sekolah sendiri. Oleh sebab itu, Guru Besar, Penolong Kanan dan
semua guru perlu mempunyai misi dan visi yang jelas tentang matlamat dan hala
tuju sekolah masing-masing. Junaidah Abdul Hamid dan Norashimah Ismail (2005)
menyatakan kepimpinan sekolah yang berkesan adalah kepimpinan yang berjaya
mengimbangi peranan bukan sahaja di sekolah tetapi perancangan strategik di
peringkat daerah, negeri dan Negara disamping mengutamakan kesinambungan dan
saling berkaitan antara sekolah dengan elemen persekitaran.
Rujukan
Abdul Ghani
Abdullah,PhD.2009. Kepimpinan & Penambahbaikan Sekolah. PTS
Professional Publishing Sdn Bhd. Batu Caves, Selangor.
Akta Pendidikan
1996 ( Akta 550 ). 2003. International Law Book Services. Petaling Jaya,
Selangor.
Al Ramaiah.2009.
Kepimpinan Pendidikan: Cabaran Masa Kini. IBS Buku Sdn. Bhd. Petaling
Jaya, Selangor.
Ibrahim Mamat.
1993. Kepimpinan Sekolah : Teori untuk Praktis. Kumpulan Budiman Sdn
Bhd. Kuala Lumpur.
Jabatan
Perkhidmatan Awam Malaysia. 2007. Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 11 Tahun
2007: Perubahan Skim Perkhidmatan Pegawai Perkhidmatan Pendidikan Lepasan
Diploma. www.jpa.gov.my/pekeliling/pp07/bil11/pp1107.pdf+peranan+guru+penolong+kanan [11 Mac 2012].
Junaidah
Abdul Hamid & Norashimah Ismail. 2005. Pengurusan dan Kepimpinan
Pendidikan : Teori, Polisi dan Pelaksanaan. Universiti Putra Malaysia,
Selangor.
Latip Muhammad. 2007. Pelaksanaan
Kepimpinan Pengajaran di Kalangan Pengetua Sekolah. Seminar Penyelidikan
Pendidikan Institut Perguruan Batu Lintang. http://www.ipbl.edu.my/BM/penyelidikan/seminarpapers/2007/Edmanagement/latipEPRDfp.pdf
[10
Mac 2012].
Mohammad Syamsul Izwan
MD Fauzi, 2009, Peranan Sekolah Dalam Merealisasikan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan. http://notapismp.blogspot.com/2009/04/peranan-sekolah-dalam-merealisasikan.html
[ 10 Mac 2012 ].
Mok Soon Sang. 2010. Pengurusan &
Pentadbiran Pendidikan III. Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd. Puchong,
Selangor
Perspektif
Wawasan 2020,
http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/maklumat-kenegaraan/255-perspektif-wawasan-2020.html
[11 Mac 2012 ].
Shahril Marzuki,
Rahimah Ahmad & Hussien Ahmad. 2010. Kepimpinan Pengetua : Menjana Modal
Insan Di Sekolah Berkesan. PTS Profesional Publishing Sdn Bhd. Batu Caves,
Selangor
0 ulasan:
Catat Ulasan